Deklarata per shtyp

Pas disa vitesh problematikash me furnizimin e energjisë elektrike, Operatori i Sistemit të Shpërndarjes, OSSH, pjesë e OSHEE Group, ka përfunduar investimin për ndërtimin dhe rikonstruksionin e disa akseve kyçe në zona të ndryshme turistike në veri të vendit.

Kështu, është ribërë nga e para fideri 3 (rrethinat e Shkodrës), duke ulur ngarkesën e fiderit 15 që furnizon zonën e Thethit.

Në këtë vend turistik, OSSH ka ndërtuar rrjet kabllor ABC dhe 6 kabina.

Në Velipojë ka përfunduar një pjesë e investimit për ndërtimin e rrjetit 20kV, vendosjen e shtyllave dhe kabinave të reja. Për këtë zonë bregdetare të rëndësishme, OSSH ka planifikuar ndërtimin e N/stacionit të ri, gjë që zgjidh problemin e furnizimit të zonës turistike.

Në Shëngjin, grupet e punës të OSSH Lezhë kanë riorganizuar rrjetin e tensionit të mesëm, duke krijuar unazë dhe ndarë ngarkesën gjatë pikut turistik. Tashmë, një pjesë e Shëngjinit furnizohet nga dy krahe të ndryshme paralele, n/st Lezhë dhe Rrilë.

Puna ka vijuar me zbatimin e projektit në plazhin e Tales, në vijim të bregdetit të Shëngjinit. Me investimin e ri, zona ka një rrjet shpërndarës elektrik më të sigurt, pasi u ndërtuan 7 kabina të reja dhe u rikonstruktuan disa të tjera.

Përfitues nga investimi janë mbi 10 mijë banorë, pa llogaritur turistët që pushojnë në plazhin Tales, e cila shtrihet përgjatë vijës bregdetare të Shëngjinit, Lezhë.

Me ndryshimet e mëdha demografike, zona e Rriles e sidomos 5-6 vitet e fundit dhe zona bregdetare e Tales u mbipopulluan e për pasojë nevoja për shërbim me energji nga OSSH ishte e madhe.

Nëse deri në vitet ’90 NST i Rrilës kishte vetëm një fider, i cili mundësonte furnizimin me energji të kësaj zone, sot me investimin e ri të OSSH janë ndërtuar 5 fidera (rrjet i ri TM), zhvillimi i rrjetit TU me kabëll ABC që mundësojnë furnizim normal me energji edhe për zonën bregdetare të Tales.

Operatori i Sistemit të Shpërndarjes, OSSH, në kuadër të masave që ka ndërmarrë për furnizim cilësor me energji elektrike gjatë sezonit të verës, me vëmendje të veçantë kryesisht zonat turistike, ka vendosur në punë prej disa ditësh NST Mobile Himara.Ky nënstacion me një fuqi transformatori 10 MVA 110/35 10kV, do të shërbejë për rritjen e sigurisë së aksesit të zonave përreth me energji elektrike si dhe do të mundësojë shpërndarjen dhe balancim të ngarkesave. Aktualisht nga ana 10Kv, furnizohet me energji fideri H1 i Himarës i cili ka një shtrirje gjeografike nga Panorama në Palasë duke furnizuar dhe gjysmën e zonës së Dhërmiut, zonën e ish-Kampit si dhe Vilat Qeveritare. Nga ky fider furnizohen me energji elektrike 1800 abonentët.Nga ana 35kV e këtij nënstacioni furnizohet transformatori 10MVA 35/10kV i NST Himara e Vjetër dhe praktikisht duke furnizuar fiderat F3 dhe F4 të këtij nënstacioni. Nga këta dy fidera furnizohen me energji 2502 abonentë nga zona e Himarës, Pilur dhe Potamit.Impakti i përgjithshëm I këtij investimi është 4200 abonentë.

Zonat turistike të vendit kanë një vëmendje të shtuar, veçanërisht gjatë sezonit turistik edhe në drejtim të infrastrukturës elektro-energjetike. Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike ka hartuar një plan masash për mbarëvajtjen e sezonit turistik me fokus të veçantë zonat bregdetare, të cilat gjatë këtyre muajve kanë një fluks të lartë vizitorësh.

Për të siguruar një furnizim sa më të mirë dhe cilësor me energji elektrike janë kryer në vijimësi investime në nënstacione dhe rrjetet e shpërndarjes. Nënstacioni elektrik i Palasës i është nënshtruar një rikonstruksioni të plotë, përmes një investimi prej 120 milionë lekësh, i cili ka katërfishuar kapacitetin e tij, si dhe ka ulur në maksimum mundësitë për avari të ndryshme.

Ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku ka inspektuar investimin e kryer në këtë nënstacion, ku është njohur nga afër edhe me masat e marra për të garantuar furnizim të pa ndërprerë me energji elektrike në bregdetin e jugut.

Drejtor i Njësisë Jugperëndim për Tensionin e Larte në OSSH, Gert Bilero e informoi ministren lidhur me punimet e realizuar gjatë rikonstruksionit si dhe efektin që kanë ato në mbarëvajtjen e punës së këtij nënstacioni, por edhe të gjithë rrjetit që mbulon zonën.

“Kapaciteti i këtij nënstacioni është katërfishuar. Krahas tij, janë edhe nënstacionet e lëvizshme të cilat ne i stacionojmë në zonat më pike, ku kemi ngarkesat më të mëdha dhe ato janë jo vetëm për të mbajtur ngarkesën, por edhe për të bërë mundur që skema të jetë sa më e thjeshtë në rast se një nga këto nënstacionet apo linjat e shpërndarjes të dalë me defekt”, tha Bilero.

Nënstacioni elektrik i Palasës mbulon rreth 5400 abonentë, por gjatë sezonit turistik numri i tyre rritet ndjeshëm, ndërkohë që rritje ka shënuar edhe kërkesa për ngritjen e objekteve të tjera në fushën e hotelerisë në zonën e bregdetit. Për t’ju përgjigjur këtij zhvillimi, ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, bëri të ditur se në këtë zonë është investuar dhe do të vijojë të investohet për t’ju përgjigjur kërkesave të sipërmarrësve dhe për të garantuar një shërbim sa më cilësor për vizitorët dhe banorët vendas në të gjithë vijën bregdetare.

“Ky nënstacion është ndërtuar para 10 vitesh, por me kapacitete shumë të vogla. Me zhvillimin që ka marrë zona ka lindur nevoja që menjëherë të investonim 120 milionë lekë, për të ngritur kapacitetet dhe për t’i ofruar të gjithë zonës që ka rreth 15 mijë banorë, por ç’është më e rëndësishmja ka edhe 1330 biznese dhe 82 entitete shtetërore, furnizim të pandërprerë dhe cilëson me energji elektrike”, theksoi ministrja Balluku.

Investimet e realizuara dhe ato të cilat janë në proces realizimi, sigurojnë një menaxhim më të mirë dhe shumë herë më të monitoruar të të gjithë zonës, duke krijuar kushtet për të ndërhyrë dhe zgjidhur brenda një kohe shumë të shkurtër çdo avari që mund të evidentohen. Po kështu, përmes investimeve janë reduktuar ndjeshëm edhe humbjet e energjisë në rrjet.

“Në rastet e avarisë duke qenë se janë të kontrolluara dhe të automatizuara ne e kuptojmë menjëherë se ku ka ndodhur avaria përmes kontrollit që ne i bëjmë me sistemet tona SCADA.  Gjithçka është shpejt e riparueshme pasi sigurisht edhe teknologjia ka avaritë e saj sado e re të jetë, problematika qëndron gjithmonë, por rendësi ka që ne ndërhyjmë menjëherë pa asnjë lloj problemi”, u shpreh Balluku.

Gjatë sezonit turistik është rritur edhe numri i grupeve të OSHEE në terren në zonat bregdetare duke shtuar kështu forcat dhe gatishmërinë. Ministrja Balluku kërkoi nga të gjithë punonjësit angazhim maksimal për t’ju shërbyer me cilësi dhe brenda një kohë sa më të shpejt banorëve dhe turistëve të cilët i janë drejtuar bregdetit për të kaluar pushimet.

“Këtu kemi shtim të forcave të terrenit përsa i përket periudhës së verës. Periudha e sezonit veror këtu nuk mbulohet vetëm me trupën që kemi gjatë gjithë kohës, por ka edhe forca të shtuara që vijnë nga rrethet e tjera për të ndihmuar të gjithë stafet që punojnë këtu. Vazhdoni punën e mirë. Këtu duhet gatishmëri 24 orë në 24, që t’ja dalim edhe të ofrojmë shërbim sa më të mirë deri në përfundim të sezonit dhe më pas të vazhdojmë me të gjitha investimet që kemi nisur”, theksoi Balluku.

Investimet në nënstacionin e Palasës, por edhe në linjat e shpërndarjes, sigurojnë rritje të kapaciteteve shpërndarëse, si dhe rrisin sigurinë dhe cilësinë e furnizimit me energji elektrike.

Administratori i OSSH Petraq Lika mori pjesë në forumin shkencor “Smart Grid – Nga gjenerimi te shpërndarja e energjisë”, organizuar nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë në bashkëpunim me Universitetin Politeknik, fakulteti i Inxhinierisë Elektrike.

Në fjalën e tij, administratori Lika u ndal tek situata aktuale e rrjetit të shpërndarjes, strategjia mbi sistemet dhe rrjetet smart.

Ai theksoi se objektivat e punës së kompanisë OSSH janë reduktimi i humbjeve, rritja e arkëtimeve, përmirësimi i treguesve të performancës së rrjetit, rritja e efikasitetit të energjisë dhe plotësimi me fleksibilitet i nevojave për Energji.

Lika tha se bazuar në ligjin “Mbi sektorin e energjisë elektrike” të vitit 2015, në nenin 78 të tij detyrë e OSSH është  përgatitja e një vlerësimi ekonomik për zbatimin e matjes “inteligjente” dhe  një kalendari për zbatimin brenda 10 viteve, i cili do të miratohet nga ministri përgjegjës për energjinë.

“Në vitin e parë parashikohen rreth 320 GËh energji të kursyera, si pasojë e zvogëlimit të humbjeve teknike dhe joteknike”, u shpreh administratori i OSSH Petraq Lika.

Duke iu referuar strategjisë së Matjes, Lika tha se aktualisht  aparatet matëse që disponon OSHEE janë të tipit elektromekanike apo elektronike që i përkasin gjeneratës së shkuar.

“Këto aparate, u shpreh administratori Lika, nuk ofrojnë matje të parametrave të energjise si rryma, tensioni, faktori fuqise etj, nuk arrijnë të transmetojnë të dhëna në periudha të caktuara kohe pranë qendrave të grumbullimit të te dhënave”.

Administratori i OSSH Petraq Lika tha se si objektiv kryesor të saj kompania OSHEE ka pakësimin e humbjeve joteknike, pakësimin e humbjeve teknike dhe përmirësimin e eksperiencës së klientëve.

Lika tha se prej vitit 2007 kur u krijua kompania OSSH e deri në vitin 2020, niveli i humbjeve kryesisht në vitet 2013-2020 ka pësuar rënie nga 44.7 %  në vitin 2013, në 21.4 % në vitin 2020.

Teknologjia Smart Grid ka nisur të implementohet në dy fidera ku deri më tani janë instaluar 2540 Matësa Mono-Fazë, 790 Matësa 3-Fazore, 100 Matësa me Transformatorë të rrymës, 171 Data Control Nodes, 171 Pajisje Komunikimi Modem ëAN

Softëare Grid Ops, Grid Navi/Floë. Administratori i OSSH Petraq Lika shpjegoi gjatë fjalës së tij se objektivat kryesore të aktivitetit të OSHEE se Group janë fokusimi tek përmirësimi maksimal i procesit meter-to-cash (nga matësi tek paratë) dhe ulja e abuzimeve.

“Kjo zgjidhje ofron një mundësi tek OSHEE për të krijuar faturimin ( shpesh i quajtur procesi meter-to cash). Teksa ky proces automatizon mbledhjen e informacionit mbi përdorimin, një gjë e tillë shmang mundësinë për mashtrime”, tha Lika.

Lika tha se OSHEE ka mundur të reduktojë humbjet në rrjet dhe Humbjet joteknike duke shkuar në nivelin e 7%.

Kjo konsiderohet nje rezultat pozitiv pasi humbjet janë nën normat e lejuara.

Në fund të fjalës së tij, administratori i OSSH Petraq Lika tha se  me  instalimin e Sistemit të Matjes Inteligjente dhe Rrjetave Inteligjente, të cilat përfshijnë platformën e vendosjes se matësave inteligjente në konsumatorët fundore, platformën e vendosjes së matësave bilanciere në kabinat elektrike si dhe platformën e verifikimit dhe kontrollit të tyre.

Projektet për implementimin e programeve të implementimit do të sjellin pëermirësime të dukshme dhe të menjëhershme në operimin e rrjetit të OSHEE, përfitime financiare të matshme dhe të menjëhershme, një normë rikthimi të investimit i cili do të financojë investimet e nevojshme për modernizimin e rrjetit.

USAID ka bashkëpunuar me OSHEE për të bërë përmirësime operacionale në rajonet Shkodër, Durrës dhe Vlorë, duke kontribuar për të zvogëluar humbjet, për të rritur të ardhurat, për të regjistruar më shumë klientë në rrjet, si dhe për të rritur sigurinë e rrjetit dhe përballueshmërinë ekonomike të klientëve.

Në bashkëpunim me USAID, OSHEE ka nisur zbatimin e projektit për vendosjen e boxeve kolektive duke spostuar matësat jashtë pronësisë. Gjatë periudhës janar-qershor 2020, me mbështetjen e USAID OSHEE ka p zhvendosur rreth 9 000 matësa të energjisë, duke reduktuar humbjet komerciale në Shkodër, Durrës dhe Vlorë

Pas përfundimit me sukses të fazës së zbatimit dhe lidhjen me rrjetin kombëtar të energjisë elektrike, njësia e parë e Impiantit Fotovoltaik Lundrues të Banjës ka filluar me sukses operimet tregtare. Impianti po prodhon energji të rinovueshme dhe ajo po futet në rrjetin shqiptar të energjisë.

Projekti ndodhet në rezervuarin e Banjës, ku Statkraft operon Hidrocentralin e Banjës me kapacitet të instaluar 72 MW. Impianti Fotovoltaik Lundrues i Banjës është një projekt inovativ kërkim-zhvillimi me kapacitet të planifikuar të instaluar prej 2 MWp.

Njësia e parë e këtij impianti, që përbehet nga 1536 panele diellore, ka kapacitet të instaluar prej 0.5 MWp dhe mbulon një sipërfaqe afërsisht 4,000 m2. Veç kësaj, 160 panele të njëjtë janë vendosur në tokë për krahasim dhe dokumentim të efektit ftohës në panelet lundruese. Projekti planifikon të vazhdoje me fazën e dytë të zbatimit gjatë gjysmës së dytë të vitit 2021, kur do të instalohen edhe tre njësi të tjera lundruese, me kapacitet të instaluar shtesë prej 1.5 MWp.

Ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku, e shoqëruar nga ambasadori i Norvegjisë në vendin tonë, Jens Erik Grøndahl, si dhe përfaqësues të kompanisë Statkraft kanw inspektuar nga afër projektin e implementuar në hidrocentralin e Banjës.

Ministrja Balluku e cilësoi këtë projekt si një risi ku brenda së njëjtës hapësirë kemi një integrim të dy burimeve të rinovueshme të energjisë.

“Ky është një projekt, që shkon në linjë me strategjinë e qeverisë për diversifikimin e burimeve të energjisë elektrike të rinovueshme, pasi në Republikën e Shqipërisë ne prodhojmë vetëm energji të rinovueshme. Kjo është diçka për t’u shënuar, është një ditë shumë e rëndësishme për mua si ministre e Energjisë, padyshim për ju si ekipi i suksesshëm i Statkraftit, për ambasadorin që besoj ndihet krenar sot që një kompani shumë e rëndësishme nga vendi i tij arrin dhe dorëzon një projekt me vlera për të gjithë Europën, pasi strategjia e diversifikimit, apo rritja e kapaciteteve të energjisë së rinovueshme është një trend europian dhe një kërkesë e Bashkimit Europian. Shqipëria ka fatin pasi është një kampione e prodhimit të energjisë të rinovueshme, duke qenë se e gjithë energjia që prodhohet në republikën tonë vjen nga burime të rinovueshme.”, tha Balluku.

“Shqipëria është një vend me prodhim të lartë të energjisë nga burimet ujore, ngjashëm me Norvegjinë, kjo ka qenë një nga arsyet e interesit tonë për të investuar në vend si pjesë e zgjerimit ndërkombëtar. Sot shohim që Shqipëria mund të luajë një rol kyç si nyje e energjisë së rinovueshme në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Përvoja jonë prej më shumë se një dekadë në Shqipëri ka treguar se është e mundur të arrihen suksese në fushën e energjive të rinovueshme në vend, dhe arritjet tona janë mundësuar falë një bashkëpunimi të ngushtë me autoritetet shqiptare. Jemi krenarë të njoftojmë se kemi përmbyllur me sukses fazën e parë të një tjetër projekti inovativ në energjinë e rinovueshme në Shqipëri, me fillimin e prodhimit të energjisë diellore nga Impianti Fotovoltaik Lundrues i Banjës.” tha Time Iyer Utne, Zv. Presidente e Statkraft, Përgjegjëse për Azinë Jugore dhe Europën Juglindore.

“Kjo ditë shënon një arritje të madhe për Statkraftin në Shqipëri dhe një hap më tej në transformimin drejt energjive të rinovueshme nëpërmjet zgjidhjeve inovative. Pas fillimit të operimeve tregtare në hidrocentralet e Banjës dhe Moglicës, po shohim mundësitë për t’i optimizuar më tej këto asete të energjisë së rinovueshme. Impianti Fotovoltaik Lundrues i Banjës është një shembull konkret i integrimit të burimeve të ndryshme të energjisë së rinovueshme” tha Rigela Gegprifti, Drejtore e Përgjithshme e Statkraft në Shqipëri.

Statkraft është e pranishme në Shqipëri nga viti 2007. Shqipëria është nga vendet me përqindje më të lartë të prodhimit të energjisë së rinovueshme në Evropën Juglindore. Hidroenergjia përbën pjesën më të madhe të prodhimit të energjisë në Shqipëri, me rreth 95% të kapacitetit te instaluar. Veç kësaj, Shqipëria është nder vendet e para në Europë për numrin e orëve me diell në vit, që paraqet një potencial të rëndësishëm për zhvillimin e energjisë diellore dhe përshtatet më së miri me kapacitetin ekzistues të hidroenergjisë.

Ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë Belinda Balluku vizitoi nga afër investimin e kryer në nënstacionin elektrik të Hoxharës me fondet e Operatorit të Sistemit të Shpërndarjes. Balluku vlerësoi investimet e realizuara në këtë nënstacion cka kanë bërë të mundur që me dyfishimin e kapaciteteve, të përmirësohet rrënjësisht cilësia e furnizimit me energji elektrike.

“Ky është nënstacioni elektrik i Hoxharës në Fier, tashmë i transformuar rrënjësisht dhe me kapacitete të dyfishuara, në sajë të investimeve të realizuara, në funksion të zhvillimit të mëtejshëm ekonomik të zonës, si dhe cilësisë më të mirë furnizimi me energji elektrike për afro 20 mijë banorët”, u shpreh ministrja Balluku në prononcimin e saj.

Kryeministri Rama ka inspektuar nga afër investimet e OSHEE-së në Bërdicë, Shkodër ku po punohet për ndërtimin e rrjetit të ulët me ABC linja. Gjithashtu OSSH po synon kalimin e tensionit të mesëm dhe atij të mesëm e të ulët në rrjetin e ri 20 kV investim i cili mbyllet brenda 102 ditëve. Kryeministri Rama tha se në raport me çfarë duhet të jetë ka ende shumë për të bërë, sepse kur morën detyrën, OSHEE ishte gropë e madhe dhe të gjithë këto linja ishin në mëshirë të fatit që nga koha e elektrifikimit, por se në raport me ku ishte, ndryshimi është nata me ditën.

Janë gati 1.3 milionë dollar të investuara në këtë projekt, nga i cili përfitojnë rreth 4000 qytetarë të zonës. Tre degëzimet e reja shpërndajnë energji në të gjithë zonën, teksa projekti siguron shpërndarje më të mirë të energjisë.